Dinlər insanın həyat mənası, kainatın yaranışı, ölüm, mənəviyyat və əxlaq kimi fundamental suallara cavab axtarışına əsaslanan inanclar, dəyərlər və ibadət sistemləridir. Dünyada müxtəlif dinlər mövcuddur və onlar insanların dünyagörüşü və cəmiyyətdəki davranış qaydalarını müəyyən edir.
1. Monoteistik Dinlər (Tək Tanrılı Dinlər)
- İslam: Allah inancı və Məhəmməd peyğəmbərin təlimləri. (Sünni, Şiə, Əhmədiyyə və s.)
- Xristianlıq: Allah və İsa Məsihə iman. (Katolik, Pravoslav, Protestan və s.)
- Yəhudilik: Tək Tanrı Yehova və Tövrat qanunları.
- Zərdüştlük: Zərdüşt peyğəmbərin təlimləri, Ahura Mazda inancı.
- Bahailik: Bahá’u’lláh tərəfindən qurulmuş din, bütün dinlərin vahidliyi.
2. Politeistik Dinlər (Çox Tanrılı Dinlər)
- Hinduizm: Brahma, Vişnu, Şiva və digər tanrılar.
- Şintoizm: Yapon mədəniyyətinə aid, təbiət və ruhlara ibadət.
- Qədim Yunan Dini: Zeus, Afrodita, Poseydon və s.
- Qədim Roma Dini: Yupiter, Junona, Mars və s.
- Norse Mitologiyası: Odin, Thor, Loki və s.
3. Ateistik və Agnostik Sistemlər
- Buddizm: Tanrı inancına əsaslanmayan mənəvi təlim (Theravada, Mahayana, Zen və s.).
- Caynizm: Ruhani yüksəlişə və ahimsa (zərər verməmə) prinsiplərinə əsaslanır.
- Humanizm: İnsan mərkəzli mənəviyyat sistemi.
4. Şamanistik və Ruhani Dinlər
- Şamanizm: Ruhlara və təbiət qüvvələrinə ibadət.
- Animizm: Hər şeyin, hətta cansız obyektlərin ruhu olduğu inancı.
- Afrika Xalq Dinləri: Yerli mədəniyyətlərə uyğun ruhani inanclar.
- Aborigen İnancları: Avstraliya aborigenlərinin ruhani təlimləri.
5. Fəlsəfi və Mənəvi Sistemlər
- Konfutsiçilik: Əxlaqi və sosial harmoniya prinsiplərinə əsaslanır.
- Taoizm: Təbiətlə harmoniya və təbii axını izləmək.
- Sikkizm: Guru Nanak tərəfindən qurulmuş din, Tanrıya xidmət və bərabərlik.
6. Qlobal və Yeni Dövr Dinləri
- Bahailik: Dinlər arasında birliyi və sülhü təbliğ edir.
- Scientologiya: Ruhun və təcrübənin təmizlənməsinə əsaslanan yeni bir din.
- Rastafariçilik: Camaika mənşəli, Hailə Sellasiyə inanc.
7. Yerli və Qədim Dinlər
- Mezoamerika Dinləri: Aztek, Maya və İnka inancları.
- Qədim Misir Dini: Ra, Osiris, İsis və s. tanrılara ibadət.
- Zoroastrianizm: Əsasən İran mənşəli qədim din.
- Kelt Dini: Druidlərin rəhbərliyi ilə təbiətə və ruhlara ibadət.
8. Sinkretik Dinlər
- Vudu: Afrika və Katolik inanclarının qarışığı.
- Santeriya: Afrika köklü Kuba mənşəli din.
- Cao Dai: Vyetnam mənşəli, müxtəlif inancları birləşdirən din.
Qeyd:
Bu siyahı əsas kateqoriyalar üzrə təsnif edilmişdir və minlərlə yerli, qədim və müasir inancı əhatə edir. Hər bir dinin özünəməxsus xüsusiyyətləri, ibadət formaları və inancları vardır. Əgər xüsusi bir din və ya sistem haqqında daha ətraflı məlumat istəyirsinizsə, mənimlə paylaşa bilərsiniz!
