İxtiralar və Kəşflər
-
Batareya İxtirası
Bu gün istifadə olunan ən vacib vasitələrdən biri olan batareya 1800-cü ildə təsadüfən tapıldı. Elektrik haqqında məlumat, M. O. Bu, 600-cü illərə təsadüf etsə də, elmi cəhətdən ilk dəfə 17-dir. Bu əsrdə nəzərdən keçirildi. Amma 19. Əsrlər boyu bilinən bir elektrik növü, parçaya sürtməklə və ya ildırım elektrik kimi tanınan statik elektrik enerjisidir. 19. Bir əsrdə buna elektrik cərəyanı əlavə…
Davamını oxu » -
Betonun İxtirası
Beton, ümumiyyətlə sement bağlayıcıları olan çınqıl qumu kimi maddələrin birləşməsindən yaranan bir tikinti materialıdır. Beton geniş istifadə olunan tikinti materialıdır. Yollar, körpülər, bəndlər və binalar kimi bir çox quruluşun inşası üçün istifadə olunur. Beton yalnız suya davamlı xüsusiyyətlərə malik deyil, həm də yanğına davamlıdır. Beton nüvə radiasiyasına məruz qalmağı azaltmaq üçün müasir dizaynlarda istifadə olunur. Demək olar ki, hər hansı…
Davamını oxu » -
Avtomobilin İxtirası
Bu mövzuda deyiləcək ilk şey avtomobil ixtiralarının başqa ixtiralara bənzəməməsidir. Bu fərqin səbəbi, bir insanın çıxıb ‘maşını tək icad etdim’ deyə bilməməsi ilə əlaqədardır. Bu, müxtəlif insanların əvvəldən bu günə qədər avtomobilin inkişafına verdiyi töhfələr sayəsində idi. Bunu hamımız bilirik. İlk dəfə 1769-cu ildə Nicholas cunho adlı bir fransızın işinə müraciət edə bilərik. Nicholas Cugno, dizaynını çox böyük üç təkərli…
Davamını oxu » -
Təyyarənin İxtirası
Təxminən 1900-cü ildə Orville Rayt bir gün Ohayodakı Dayton şəhər kitabxanasında bir kitab oxudu . Mühərriksiz bir təyyarəyə bənzər bir vasitə ilə uçan bir adamdan, yəni nəhəng uçurtmadan bəhs etdi. Orville Rayt bu böyük nailiyyətə heyran qaldı, o da uçmaq istədi. Bu maraq qardaşı Uilburu da bürüdü. İki qardaş təyyarələrin yaradılması üzərində işləməyə başladılar. Rayt qardaşları velosipedlə məşğul olurdular. Mağazalarının…
Davamını oxu » -
Topun İxtirası
Top müasir müharibənin ən vacib silahlarından biridir. Düşmən xətlərini qırmaq, qalaları məhv etmək və əhəmiyyətli ziyan vurmaq üçün istifadə olunur. Topun ixtirası müharibə tarixini kökündən dəyişdirən bir hadisə idi. Silahın ilk əsrlərdə də istifadə olunduğuna dair bəzi dəlillər var. Məsələn, barıt oxlarının Çində eramızdan əvvəl 1132-ci ildə istifadə edildiyi bilinir. Bundan əlavə, eramızdan əvvəl 200-cü ildə yaşamış yunan ixtiraçısı Ktesibius,…
Davamını oxu » -
Tranzistorun İxtirası
İlk tranzistoru kim yaratdı? Bu sual çoxlarını narahat edir. FET-in iş prinsipi üçün ilk patent 22 oktyabr 1925-ci ildə Kanadada Avstriya-Macar fiziki Julius Edgar Lilienfeld tərəfindən verildi, lakin Lilienfeld cihazları haqqında heç bir elmi məqalə dərc etmədi və işi sənaye tərəfindən nəzərə alınmadı. Beləliklə, dünyanın ilk tranzistoru tarixə düşdü. 1934-cü ildə alman fizik Dr. Oscar Hale başqa bir sahə tranzistorunu…
Davamını oxu » -
Mikroskopun İxtirası
Mikroskop (yunanca “mikros ” – kiçik, ” skopeo ” – görürəm sözlərindəndir) gözlə görünməyən kiçik obyektlərin və onların hissələrinin nəzərdən keçirilməsini təmin edən optik cihazdır. Əyri səthlərin bir sıra optik xüsusiyyətlərə malik olması hələ çox qədim zamanlardan Evkilid (Miladdan öncə 300) və Ptolomeyə ( Miladdan öncə 127 – 151 ) də məlum idi. Lakin mikroskopun ixtirası XVI – XVII əsrlərdə…
Davamını oxu » -
Kompasın İxtirası
Kompası kimin icad etdiyi məlum olmasa da, ilk kompasların təxminən eramızdan əvvəl 220-ci ildə Çində istifadə olunduğu məlumdur. Kompas qədim dənizçilərin istiqamət tapmaq üçün istifadə etdiyi ən vacib alət idi. Kompas nədir? Adını italyanca bussola sözündən götürən kompas, şimala və cənuba yönəldilmiş maqnit iynəsi olan və istiqaməti təyin etmək üçün istifadə edilən yığım alətidir. Kompas necə işləyir? Yerin maqnit sahəsini…
Davamını oxu » -
Telefonun İxtirası
1876-cı ildə Şotland alimi Qrehem Bell aləmə öz kəşfini – dünyada ilk telefonu nümayiş etdirmişdi. Lakin qeyd etmək lazımdır ki, belə aparat üzərində tədqiqatlar Bellin kəşfindən çox-çox əvvəldən bəri aparılırdı. Ondan 20 il əvvəl fransız alimi Şarl Bursel telefon əlaqəsinin kəşfi istiqamətində ilk və əhəmiyyətli addım atmışdı. Burselin uzaq məsafəyə səsin ötürülməsi cəhdləri telefonun ixtirası sahəsində gələcək araşdırmalar üçün təkan…
Davamını oxu » -
Pensilin Kəşfi
1928-ci ildə ingilis mikrobioloq Aleksandr Fleminq ilk antibiotik – penisilini kəşf etmişdir. Bu kəşf 20-ci əsrin ən öndəgedən kəşflərindən birinə çevrilir. Biologiya və tibbdə yeni era inkişaf etməyə başladı – antibiotiklər erası. 40-cı illərdən başlayaraq zərərli mikroorqanizmləri məhv edən və ya onların artımını məhdudlaşdıran dərman məhsulları tibbi təcrübədə geniş istifadə olunmağa başladı. Antibiotiklərin uzun illər boyu ölümcül hesab olunan xəstəliklərə…
Davamını oxu »