Elm
-
Sənaye inqilabları
Sənaye inqilabları, dünya tarixində texnologiya, istehsal üsulları və cəmiyyətin strukturunda böyük dəyişikliklərə səbəb olmuş mərhələlərdir. İndiyə qədər dörd əsas sənaye inqilabı baş verib: 1-ci Sənaye İnqilabı (18-ci əsrin sonu – 19-cu əsrin əvvəli) Vaxt aralığı: 1760-1840 Xüsusiyyətləri: Mexanizasiya dövrü. İnsan və heyvan əməyi yerini maşınlara verdi. Əsas texnologiyalar: buxar mühərrikləri, toxuculuq dəzgahları, kömürdən istifadə. İstehsalat sektoru: Tekstil və metal sənayesi…
Davamını oxu » -
2023-cü ilin Nobel İqtisadiyyat Mükafatı
2023-cü ilin Nobel İqtisadiyyat Mükafatı, iqtisadiyyat tarixi və əmək iqtisadiyyatı sahəsində önəmli tədqiqatlar aparmış olan Klodiya Goldinə təqdim olunub. O, qadınların iş qüvvəsinə cəlb edilməsi və cinslər arasında əmək bazarında fərq məsələlərinə dair dərin tədqiqatları ilə tanınır. Goldinin ən tanınmış əsəri “Karyera və Ailə: Qadınların Ədalətə Doğru Yüzillik Yolu” (2021) adlı kitabıdır. Kitabda, qadınların karyera və ailə həyatını tarixi kontekstdə…
Davamını oxu » -
2023-cü il Fizika üzrə Nobel Mükafatı
2023-cü il Fizika üzrə Nobel Mükafatı attosekund elminə dair əldə edilmiş əhəmiyyətli irəliləyişlərə görə Pierre Agostini, Ferenc Krausz və Anne L’Huillier-ə təqdim olundu. Attosekund, bir saniyənin milyardda bir hissəsi olan vaxt ölçüsüdür və bu, atom və molekullardakı elektronların hərəkətini çox qısa zaman intervallarında izləməyə imkan verir. Bu sahə, fizikanın ən qısa zaman ölçülərində baş verən hadisələri araşdırmağa yönəlir. Anne L’Huillier…
Davamını oxu » -
2023-cü il Kimya üzrə Nobel Mükafatı
2023-cü il Kimya üzrə Nobel Mükafatı Moungi Bawendi, Louis Brus və Aleksey Yekimov’a verilmişdir. Onlar kvant nöqtələrinin – ölçüləri onların xüsusiyyətlərini təyin edən nanoölçülü hissəciklərin – kəşfi və sintezi ilə mükafatlandırılıblar. Kvant nöqtələri müxtəlif ölçülərdə fərqli rənglərdə işıqlanır, bu da onların unikal optik xüsusiyyətlərinə səbəb olur və onları xüsusi olaraq elektronika, biotibb və işıq texnologiyalarında faydalı edir. Bu texnologiyanın əsas…
Davamını oxu » -
2023-cü il Fiziologiya və Tibb üzrə Nobel Mükafatı
2023-cü ilin Fiziologiya və ya Tibb üzrə Nobel Mükafatı Katalin Karikó və Drew Weissman-a təqdim edildi. Onların tədqiqatları, pandemiya dövründə istifadə edilən mRNA əsaslı peyvəndlərin inkişafında həlledici rol oynayaraq dünya səhiyyəsində inqilabi yeniliyə səbəb oldu. Bu mükafat, tibbdə molekulyar biologiya və immunologiya sahələrində əhəmiyyətli kəşflərin mükafatlandırılması üçün xüsusi bir mərhələ hesab olunur. Katalin Karikó və Drew Weissman-ın Tədqiqatları Katalin Karikó…
Davamını oxu » -
2024-cü il üzrə Nobel İqtisadiyyat Mükafatı
2024-cü il üzrə Nobel İqtisadiyyat Mükafatı MIT professorları Daron Acemoğlu və Simon Johnson ilə Çikaqo Universiteti professoru James Robinson-a verildi. Onların tədqiqatları iqtisadi inkişafın əsas səbəblərindən biri kimi sosial və siyasi institutların rolunu analiz edərək, fərqli ölkələrdəki rifah fərqlərinin səbəblərini araşdırır. Bu alimlər göstərmişlər ki, sabit iqtisadi institutlar olmadan uzunmüddətli iqtisadi inkişaf və firavanlıq mümkün olmur, həmçinin bərabərsizlik və yoxsulluq…
Davamını oxu » -
2024-cü il Nobel Fizika mükafatı
2024-cü il Nobel Fizika mükafatı, süni intellekt və maşın təlimində istifadə edilən süni neyron şəbəkələrinin inkişafı və təməlinin qoyulmasında mühüm işlərə görə Geoffrey Hinton və John Hopfieldə verildi. Hinton və Hopfieldin bu istiqamətdəki təkmilləşdirmələri, xüsusilə statistika və fizika prinsiplərini süni neyron şəbəkələrinə tətbiq etməklə təkmilləşdirilmiş modellərin yaranmasına kömək etdi. Bu, dilin emalı, üz tanıma və şəkil sinifləndirmə kimi mürəkkəb tapşırıqların…
Davamını oxu » -
2024-cü ilin Kimya üzrə Nobel Mükafatı
2024-cü ilin Kimya üzrə Nobel Mükafatı David Baker, Demis Hassabis və John Jumper-ə verildi. Bu alimlər süni intellektlə protein strukturlarının tədqiqində önəmli irəliləyişlər etdilər. Demis Hassabis və John Jumper-in komandası tərəfindən hazırlanmış AlphaFold adlanan süni intellekt modeli, amin turşusu ardıcıllıqlarını analiz edərək, proteinlərin üçölçülü strukturlarını yüksək dəqiqliklə proqnozlaşdırır. AlphaFold, biokimya sahəsindəki bu çətinlikləri sürətli və dəqiq bir şəkildə həll edərək…
Davamını oxu » -
2024-cü il Fiziologiya və Tibb üzrə Nobel Mükafatı
2024-cü il Fiziologiya və Tibb üzrə Nobel Mükafatı, mikroRNA sahəsindəki işləri ilə tibb dünyasında əhəmiyyətli bir yenilik yaradan ABŞ-dan Victor Ambros və Gary Ruvkuna verildi. Onların tədqiqatları, hüceyrələrin öz zülal istehsalını tənzimləməsində, mikroRNA-ların mühüm rol oynadığını aşkara çıxardı. Bu molekullar, hüceyrə daxilində genlərin işini tənzimləyərək, müəyyən proteinlərin sintezini azaltmağa kömək edir və bu proses xərçəng, qastroenteroloji və bəzi göz xəstəlikləri…
Davamını oxu » -
Sadəcə 3 ədəd istehsal ediləcək “CYBER TRUCK” tanıdıldı:
Yeezy Cybertruck’un dizaynını ortaya çıxardığı iddia edilən bir video ortaya çıxdı. (video linki: https://www.youtube.com/watch?v=r299i-kS-VY )Tartışmalı bir dizayna sahib olan tamamilə siyah, fütüristik bir dokunuş ekleyen araçtan dünyada sadece 3 ədəd istehsal edildi. West’in bu maraqlı araçtan birini öz şəxsi istifadəsi üçün tuttuğu söyləyir. 1,2 milyon dollarlıq bir qiymətlə satışa təqdim edildiyi bildirilen arabanın tamamı, en üstte tuhaf, piramit bənzəri bir…
Davamını oxu »