Motivasiyanın psixoloji və fizioloji ölçüləri fərdin psixi və fiziki sağlamlığı ilə bağlı kompleks amilləri əhatə edir. Bu ölçülər motivasiyanın mənşəyini, mexanizmlərini və təsirlərini başa düşmək üçün vacibdir. Motivasiyanın psixoloji və fizioloji ölçülərinin əsas elementləri bunlardır:
Psixoloji Ölçülər:
- Daxili Motivasiya:
İnsanların daxili motivasiyaları fərdin öz dəyərləri, ehtirasları, maraqları və məqsədləri ilə bağlıdır. Daxili motivasiya bir insanın şəxsi məmnuniyyəti və yerinə yetirilməsi üçün bir davranış həyata keçirməsini əhatə edir. - Öz Effektivlik İnamı:
Öz-özünə effektivlik bir insanın tapşırığı yerinə yetirməkdə inam səviyyəsinə aiddir. Yüksək özünə inamı olan fərdlər çətinliklərlə qarşılaşdıqda daha çox motivasiya ola bilərlər. - Məqsədin müəyyən edilməsi və uğur:
Məqsəd müəyyən etmək insana gələcək nailiyyətlərə diqqət yetirməyə imkan verir. Xüsusi, əldə edilə bilən və mənalı məqsədlər qoymaq motivasiyanı artıra bilər. - Psixi Sağlamlıq:
Psixoloji sağlamlıq fərdin streslə mübarizə qabiliyyətini, emosional tarazlığı və ümumi psixi rifahı əhatə edir. Sağlam psixi vəziyyət motivasiyanı artıra bilər. - İş məmnuniyyəti və öhdəlik:
İşdən məmnunluq bir insanın işindən aldığı məmnuniyyəti ifadə edir. İşə qoşulma fərdin iş yerinə bağlılığına və motivasiyasına da təsir göstərir.
Fizioloji amillər:
- Əsas ehtiyaclar:
Maslounun ehtiyaclar iyerarxiyasına görə, motivasiyanın əsasını fizioloji ehtiyaclar (qidalanma, sığınacaq, təhlükəsizlik) təşkil edir. Bu ehtiyaclar ödənildikdə, fərdin daha yüksək səviyyəli ehtiyacları həyata keçirmək üçün motivasiyası arta bilər. - Stress və İstirahət:
Fizioloji stress fərdin motivasiyasına mənfi təsir göstərə bilər. İstirahət üsulları streslə mübarizə bacarıqlarını təkmilləşdirməklə motivasiyanı artıra bilər. - Fiziki Fəaliyyət:
Daimi fiziki fəaliyyət endorfinlərin salınmasını artıra bilər və ümumi hazırlığı yaxşılaşdırmaqla motivasiyanı dəstəkləyə bilər. - Yuxu və İstirahət:
Kifayət qədər yuxu almaq fərdin enerji səviyyələrini bərpa etməyə və motivasiyasını qorumağa kömək edə bilər. - Qidalanma və Diyeta :
Sağlam qidalanma və kifayət qədər maye qəbulu fərdin fiziki sağlamlığını qorumaq və enerji səviyyələrini qorumaqla motivasiyanı artıra bilər.
Bu psixoloji və fizioloji amillər bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olur və bütövlükdə fərdin motivasiyasını formalaşdırır. Yaxşı psixoloji və fizioloji vəziyyət uzunmüddətli motivasiyanı dəstəkləyə bilər.
